Ροχαλητό, υπνηλία, εξάντληση, πρωινός πονοκέφαλος, δυσκολία συγκέντρωσης, αρτηριακή υπέρταση είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που συνδέονται με το Σύνδρομο Απνοιών στον Ύπνο. Ας δούμε μερικούς μύθους που ακούμε συχνά γύρω από αυτό και τι πραγματικά ισχύει.
Μύθος 1: Είναι απλά ροχαλητό.
Πολλοί άνθρωποι ροχαλίζουν, χωρίς απαραίτητα να πάσχουν από υπνική άπνοια. Κάποιοι ροχαλίζουν μια στο τόσο, ειδικά μετά από κατανάλωση αλκοόλ, και αυτό δεν θεωρείται κατ’ ανάγκην παθολογικό. Όμως, οι περισσότεροι ασθενείς που πάσχουν από το Σύνδρομο Απνοιών στον Ύπνο εμφανίζουν ροχαλητό και γι’ αυτό το ροχαλητό θεωρείται ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της πάθησης. Οι ασθενείς αυτοί σταματούν να αναπνέουν μέχρι και 300 φορές κατά τη διάρκεια μιας νύχτας. Αυτές οι παύσεις της αναπνοής διαρκούν πάνω από 10 δευτερόλεπτα και συχνά ακολουθούνται από έντονο ροχαλητό καθώς ο ασθενής αρχίζει ξανά να αναπνέει. Αυτό διαταράσσει τον κύκλο του ύπνου, έχοντας ως αποτέλεσμα να ξυπνά ο ασθενής κουρασμένος.
Ο πιο συχνός τύπος υπνικής άπνοιας είναι η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια. Φυσιολογικά, ο αεραγωγός διατηρείται ανοικτός χάρη στον μυικό τόνο των μυών του φάρυγγα. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, επέρχεται χαλάρωση του μυικού τόνου και, σε ασθενείς που πάσχουν από Αποφρακτική Υπνική Άπνοια, τα τοιχώματα του φάρυγγα και της μαλθακής υπερώας συμπίπτουν, με αποτέλεσμα την απόφραξη.
Μύθος 2: Είναι ενοχλητικό, αλλά όχι επικίνδυνο.
Οι παύσεις τις αναπνοής που περιγράψαμε παραπάνω έχουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στη ψυχική όσο και στη σωματική υγεία των ασθενών. Όταν αφεθεί χωρίς θεραπεία, το Σύνδρομο Απνοιών στον Ύπνο αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση τροχαίων ατυχημάτων, εγκεφαλικού επεισοδίου, εμφράγματος του μυοκαρδίου και κατάθλιψης, ενώ συγχρόνως επηρεάζει αρνητικά τόσο τις διαπροσωπικές σχέσεις του ασθενή όσο και την εργασιακή του απόδοση.
Μύθος 3: Αφορά μόνο τους ηλικιωμένους.
Περίπου το 6% των ενηλίκων πάσχει από υπνική άπνοια. Η πάθηση εμφανίζεται συνήθως μετά τα 40 έτη, αλλά μπορεί να προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας. Η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια προσβάλλει ακόμα και παιδιά, όμως συνήθως τα συμπτώματα είναι ήπια και υποχωρούν καθώς το παιδί μεγαλώνει. Η κληρονομικότητα φαίνεται ότι παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση του συνδρόμου.
Έχει φανεί από μελέτες ότι η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια πλήττει συχνότερα τους άντρες, ενώ εμφανίζει σημαντική συσχέτιση με την παχυσαρκία, καθώς η συχνότητα της φτάνει το 77% σε αυτόν τον πληθυσμό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς ακόμα και μια μικρή απώλεια βάρους μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα συμπτώματα.
Μύθος 4: Το αλκοόλ με βοηθάει να κοιμηθώ.
Αυτή είναι μια συχνή παρανόηση. Το αλκοόλ μπορεί να μας φέρνει υπνηλία, όμως επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του ύπνου, διαταράσσοντας την αρχιτεκτονική του, με αποτέλεσμα να ξυπνάμε κουρασμένοι. Επιπλέον, το αλκοόλ επιφέρει χαλάρωση των μυών του φάρυγγα επιδεινώνοντας την απόφραξη σε ασθενείς που πάσχουν από Αποφρακτική Υπνική Άπνοια.
Αλήθεια 1: Ο ύπνος στο πλάι μπορεί να βοηθήσει.
Όταν κοιμόμαστε ανάσκελα, η επίδραση της βαρύτητας στους μυς του φάρυγγα επιδεινώνει την απόφραξη. Ο ύπνος στο πλάι μπορεί να βοηθήσει τον αεραγωγό να παραμείνει ανοικτός. Επειδή δεν είναι δυνατόν να παρακολουθούμε την στάση του σώματος μας κατά τη διάρκεια του ύπνου, μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα μεγάλο μαξιλάρι πίσω από την πλάτη μας, ώστε να μας βοηθήσει να παραμείνουμε σε πλάγια θέση.
Αλήθεια 2: Το μασελάκι κατά τη διάρκεια του ύπνου εμποδίζει την απόφραξη.
Ένα ειδικά σχεδιασμένο μασελάκι που τοποθετείται στο στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να κρατήσει τον αεραγωγό ανοικτό και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση ήπιων περιπτώσεων υπνικής άπνοιας.
Αλήθεια 3: Η CPAP είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία.
Είναι αλήθεια ότι η χρήση CPAP, δηλαδή μιας συσκευής που στέλνει συνεχώς αέρα με θετική πίεση στους αεραγωγούς, είναι το gold standard στη θεραπεία του Συνδρόμου Αποφρακτικής Υπνικής Άπνοιας. Η συνεχής θετική πίεση του αέρα αποτρέπει την απόφραξη των αεραγωγών και είναι η πιο συχνή θεραπεία σε ενήλικες με μέτρια ως σοβαρή Αποφρακτική Υπνική Άπνοια.
Αλήθεια 4: Μπορεί να χρειαστεί χειρουργείο.
Σε κάποιες περιπτώσεις, πχ σε παρουσία υπερτροφικών αμυγδαλών που εμποδίζουν τη ροή του αέρα, μπορεί να απαιτείται χειρουργική επέμβαση προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Άλλα παραδείγματα επεμβάσεων που μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της υπνικής άπνοιας είναι η εκτομή της σταφυλής και η σκλήρυνση της μαλθακής υπερώας με υπερήχους. Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής θα πρέπει να συζητήσει με τον γιατρό ώστε να αποφασίσει ποια είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης για την δική του περίπτωση.